کودکان آینه رفتار والدین

به طور طبیعی همه ی والدین گاهی اشتباه می کنند.گاهی اوقات والدین از لحاظ عاطفی حس و حال خوبی ندارند و طبیعی است که گاهی سر فرزندانشان داد بزنند همه ی والدین به شدت فرزندانشان را کنترل می کنند و حتی گاهی اوقات فرزندانشان را کتک می زنند.اما آیا این اشتباهات باعث میشود که ما آن ها را  والدین ظالم و بدی بنامیم؟

البته که نه؛والدین انسان هستند و همانند انسان های دیگر مشکلات خاص خودشان را دارند. اما والدینی وجود دارند که الگوهای رفتاری منفی آنها ثابت و بدون تغییر است و به صورت جدی به فرزندانشان آسیب می رسانند.آسیب های عاطفی این قبیل والدین مثل سم های شیمیایی است که کل زندگی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و به تدریج که کودک بزرگتر می شود،درد و رنج های او نیز بیشترمی شود.

متاسفانه تربیت کودکان که یکی ازمهم ترین مهارت هایی است که ما والدین باید بدانیم،هنوز به خوبی یاد گرفته نشده است؛چون والدین ما به عنوان آموزگاران ما روش های تربیتی خودشان را از افرادی که در این زمینه از مهارت کافی برخوردار نبودند؛یعنی والدینشان یاد گرفته اند.بسیاری از روش های تربیتی که مدت های طولانی توسط والدین استفاده شده و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است نادرست هستند.

نیاز عاطفی و روانی کودک در محیط خانواده

مهم ترین نیاز عاطفی و روانی کودک در محیط خانواده،مهر و محبت،توجه و احترام است.کمبود های عاطفی کودکان،صدمات جبران ناپذیری به آینده آنان وارد می سازد.کودک باید احساس کند که او را دوست دارند و همان طوری که هست او را قبول دارند این احساس کودک، باعث حس  خود ارزشی او می شود و از طرفی حس ایمنی و نیاز عاطفی کودک ارضا می گردد. اگر پدر و مادر بتوانند با رفتار و کردار خویش،نیازمندی های عاطفی کودکان خود را برآورند، مسلما در بزرگسالی از شخصیت سالمی برخوردار می شوند

محبت افراطی و نامهربانی

محبت بیش از حد و نامهربانی بر سلامت روانی کودکان اثر نامطلوب می گذارد. والدینی که بیش از حد معمول به اطفال خود توجه می کنند،کودکانی متکی به دیگران بار خواهند آورد.اینگونه والدین ، بعضا در محبت کردن قدری افراط می کنند،که رضایت کودک را بر مصلحت های واقعی تعلیم و تربیت او ترجیح می دهند، اینگونه کودکان،علاوه براتکایی بودن،اعتماد به نفس ضعیف ،خجول بودن،در رشد هیجانی خود نیز تاخیر نشان می دهند

محبت افراطی هم چنین ، باعث می شود که کودک بیشتر وقت خود را با والدین به سر برد و در نتیجه نمی تواند با بچه های هم سال خود ارتباط برقرار کند و بدین ترتیب رشد اجتماعی او به کندی صورت می گیرد.

عدم توجه و محبت به کودک نیز، سبب طرد شدن کودک می شود و به هیچ وجه نسبت به محیطی که در آن زندگی می کند، احساس امنیت نمی کند. چنین کودکانی،معمولا مشوش اند و اختلالات شخصیتی از خود نشان می دهند.عدم توجه و محبت در ماه های نخستین کودکی،باعث می شود که کودکان به تحریکات محیطی پاسخ ندهند و در موارد شدیدتر پژمرده شوند

محدودیت و آزادی 

بعضی والدین با محبت ،کودکان خود را آزاد می گذارند و بعضی دیگر همراه،بامحبت،کودکان خود را در محدودیت نگه می دارند.فرزند آزاد گذارده،غالبا فعال،اجتماعی و مستقل هستند، نسبت به دیگران محبت دارند،خصومتی به خود  و اطرافیان خود نشان نمی دهند . ولی در واقع این حالات در نتیجه احساس ایمنی و عدم وجود پاسخ های نامطلوب از سوی والدین است. گرچه ظاهرا کودکان آزاد گذارده شلوغ و پر فعالیت هستند ، ولی جنبه های قوی شخصیت آن ها ،ماند اعتماد به نفس ،دوستی،احساس استقلال و تمایل برای تسلط برمحیط،نکات ضعف آن ها را از میان می برد

والدین با محبت و محدود کننده،کودکانشان معمولا در روابط خود با همسالانشان قدرت طلبی ندارند.متکی بودن و خصومت،از دیگر خصوصیات این اطفال است. محدودیت  در شش تا ده سالگی ایجادحالت اتکایی و رفتار های پرخاشگرانه شدید نسبت به مادر می کند.اگر محبت والدین به میزان کافی باشدحالات عصبی و رفتار های غیر عادی در کودکان به وجود نمی آید،ولی محدودیت والدین،سبب می شود که کودک اتکای بیشتر،فرمانبرداری،ادب،پرخاشگری و عدم تمایل برای رقابت با همسالان و به طور کلی،استقلال فردی کمتر نشان می دهد.

تبعیض و مقایسه کودکان

تبعیض و مقایسه کودکان با یکدیگر،تاثیر منفی فراوانی بر سلامت روانی کودکان می گذارد. کودکی که نسبت به خواهر یا برادر دیگر خود کمترمحبت و توجه می بینند،از رفتار والدین خود بسیار آزرده می شود.تنها کافی نیست که والدین فرزند خود را دوست داشته باشند،بلکه باید این محبت و دوست داشتن در اعمالشان مشهود باشد.والدین حتی در تنبیه کودک نیز،نباید این احساس را در او ایجاد کنند که دیگر هرگز دوستش نخواهند داشت بلکه باید  احساس کند که به علت عملی که انجام داده،تنبیه می شود،نه به علت خستگی پدر و مادریا عصبانیت آن ها ، در این صورت کودک  به معیاری برای اعمال و رفتار خود دست نخواهند یافت

منابع

مقاله:کودکان آینه رفتار والدین-فرض الله قلی زاده کلان،(1376)، نشریه پاسدار اسلام شماره 183و184

کتاب : والدین سمی-سوزان فوروارد،مترجم:شیرین یزدانی انتشارات ارمغان گیلار